Sport tibbiyotining predmeti va vazifalari.
Sport tibbiyotining predmeti va vazifalari. Sport tibbiyoti tibbiyot fanining bir tarmog’i bo`lib, o`ziga xos metodlari, vazifalari va xususiyatlariga ega. Sport tibbiyotining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- Jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchi kishilar sog’ligi ustida muntazam tibbiy nazoratni o`rnatish va olib borish; Trenerovkani tuzishda sportchilarning shaxsiy xususiyatlariga qarab trenerlarga ko`maklashish.
- Jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchilarning salomatligini. funktsional holatini va shu bilan birga jismoniy mashg’ulotlar noto`g’ri uyushtirishi oqibatida salomatligida yuz beradigan xar xil noxush o`zgarishlarni erta aniqlashda qo`llanadigan meditsina tekshirish metodlarini takomillashtirish.
yangi mukammal usullarni ishlab chiqish va sport tibbiyoti amaliyotiga joriy etish;
- Jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari bilan shug’ullanuvchilarning kasallanish va shikastlanishining sabablarini o`rganish ularni davolash va oldini olish (profilaktika) chora tadbirlari olib borish.
Bu vazifalar O`zbyokiston jismoniy tarbiya xarakatining sog’lomlashtirish qoidalariga va Vatanimiz tibbiyotining profilaktika yo`nalishiga to`la ravishda mos bo`lgan sport tibbiyotining mazmunini belgilab beradi.
Sport tibbiyotining asosiy ish turlari quyidagilardir;
- jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchi kishilarni tibbiy ko`rikdan o`tkazish;
- etakchi sportchilarni dispanser kuzatuviga olish (dispanserizatsiya qilish)
- vrach-pedagog nazoratini olib borish, jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanish jarayonida sportchilarning salomatligini mustaxkamlashda sog’lomlashtirish. davolash va profilaktika chora tadbirlarini tashqil qilish
- jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari uchun ajratilgan joylar, shuningdek, musobaqalar o`tkaziladigan joylar sharoiti ustidan shu jumladan sport
inshootlari ustidan sanitariya gigiena jixatidan nazorat qilish;
- sport musobaqalarini o`tkazishda tibbiy xizmat ko`rsatish;
- jismoniy tarbiya-sog’lomlashtirish ishlarining ommaviy turlarini o`tkazishda tibbiy xizmat ko`rsatish;
- sport jarohatini oldini olish;
- ilmiy-tekshirish va metodik ishlarni olib borish;
- tibbiyot va sportga oid masalalar bo`yicha konsultatsiyalar berish;
- sportchilar o`rtasida sanitariya-okartuv ishlarini olib borish va keng omma orasida jismoniy tarbiyaning umumiy g’oyalarini targ’ibot qilishga doir tashviqot ishlarini amalga oshirish.
Jismoniy faollik sog’lom turmush tarzining ikkinchi tub tarkibiy qismidir. Inson doimo kuch, epchillik, tezlik, chidamlilik kabi jismoniy fazilatlarni rivojlantirishga intilishi lozim. Har birimizda jismoniy kuch berish, ishonchli chiniqishni talab etuvchi ko`plab ishlarimiz bo`ladi. Jismoniy mashqlar bilan muntazam shug’ullanish jarayonida nafaqat salomatlik mustahkamlanadi, balki o`zini yaxshi sezish hamda kayfiyat yaxshilanib, tetiklik, quvnoqlik tuyg’usi paydo bo`ladi. Zamonaviy ishlab chiqarish va hayot sharoitlari ancha darajada insonning harakatlanish faolligini kamaytirgan. Akademik A.I. Bergning ma`lumotlariga qaraganda (2000 yil) o`tgan asrda mushak energiyasining ishlab chiqarishda sarflanishi 94 % ni, hozirgi paytda esa faqat 1 % ni tashkil etadi. Harakatlarnig kamligi insonning salomatligiga salbiy ta`sir etadi. Jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug’ullanish, ertalabki badantarbiya, jismoniy mashqlar tanaffuslari, sayrlar, sayyohlik gipodinamiyaning harakatga ochlik o`rnini to`ldirishga qaratilgan.
