Vrach-pedagog nazoratini mashg’ulotlarda tashkil qilish.
Vrach-pedagog nazoratini mashg’ulotlarda tashkil qilish.Vrach-pedagog kuzatuvi sport tibbiyoti vrachining ahamiyatli bo`lgan asosiy ishining bir bo`lagini tashkil qiladi. Bular ahamiyatli ravishda meditsina ko`rigida yosh sportchini tekshirish natijasida olingan ma`lumotlarni to`ldiradi. Vrachpedagog nazoratini vrach bevosita trener bilan birgalikda trenirovka, yig’in va musobaqalar o`tkazilayotgan joylarda amalga oshiriladi. Buning maqsadi shundan iboratki, berilayotgan yuklamalarning yosh sportchilar organizmiga qanday ta`sir ko`rsatayotganligini aniqlash va shu asosda o`quv-trenirovka jarayonini mukammallashtirishdan iborat.
Hozirgi paytda vrach-pedagog nazoratini bevosita amalga oshirishni turli xildagi shakllari qo`llanilmoqda. Jumladan, a) trenirovka boshlanguncha va tugagandan 20-30 minut keyin; b) trenirovka boshlanguncha va u tugagandan 2030 minut, 4-6 soat va 24-48 soat o`tgandan keyin; v) trenirovka kuni ertalab va kechqurun; g) trenirovka mikrotsikl ivaqtida qayta tekshiruv; d) dam olish kuni o`tgandan so`ng.
Vrach-pedagog nazorati kuzatuv usullarini oddiy, asbob-anjomli va murakkab turlarga bo`linadi. tekshiruv usullarini tanlashda qo`yiladigan vazifa va sport turining xususiyatiga asoslanadi. CHuqur kuzatishni mo`ljallangan rejalarda quyidagilar tavsiya qilinadi: chidamlilikka asoslangan sport turlarida – elektromiografiya, exokardiografiya, maksimal o`pka ventilyatsiyasi va tiriklik sig’imini aniqlash, qonni tekshirish, bioximik tekshirish usullari (sut kislotasi, mochevina, qondagi qand, qonni
kislota-ishqor holati) va boshqalar; sport o`yinlari turlarida – ko`rish analizatori holatini, harakat reaktsiyasi tezligini vaboshqalar; tezlik-kuch va texnik sport turlarida – muskul tonusini aniqlash, koordinatsiya sinalmalari va boshqalar qo`llaniladi. Tekshirish usullarini qo`llanilishi dispanserizatsiya davrida aniqlangan sog’liq holatidagi mavjud bo`lgan o`zgarishlarga ham bog’liq. Masalan, eKGda o`zgarish mavjud bo`lsa, vrachpedagog kuzatuvida elektrokardiografiyani, siydikda o`zgarishda-siydikni tekshirishni, arterial bosim oshganda esa mexanokardiografiyani qo`llaniladi. Bunday tadqiqotlarni olib borilishi sport faoliyatida bevosita hosil bo`lgan sog’liq holatidagi o`zgarishlarni aniqlashga yordam beradi.
Jismoniy rivojlanish bu organizmning har tomonlama (komlpeks) funktsional va morfologik xususiyati bo`lib, uning aniqlash unda mavjud bo`lgan zahira kuch bilan ifodalanadi. Jismoniy rivojlanish kattalar va bolalarda bir xil emas kattalarda jismoniy rivojlanish mezoni sog’lomligi bilan ifodalansa bolalarda esa ularning organizmining to`g’ri o`sishi va rivojlanishi bilan iofdalanadi. Jismoniy rivojlanish mezoni bo`lib, gavda tuzilishi ham hisoblanadi. Gavda qismlarini tuzilishiga organizm bir kishini (bolani) gavda tuzilishi uning konstitutsiyasiga bog’liq bo`ladi. konstitutsiya (gavdatuzilishi) asosan uning irsiyati va tashqi muhit omillariga (yashash shart-sharoilari, ovqatlanishi, kasallanganlik holati, mehnat jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanganligi) bog’liq bo`ladi.
