Tibbiyotda qo`llaniladigan ba’zi atamalar.
Tibbiyotda qo`llaniladigan ba’zi atamalar.Patologiyada tibbiyotga xos bo`lgan atamalar haqida ham ma`lumot beriladi. Masalan regeniratsiya-to`qimalarning tiklanishi maxalliy qon to`qligi (giperemiya) Tromboz deb qon tomirlarda qattiq massa xosil bo`lishiga aytiladi. emboliya qon yoki limfa oqimi bilan olib kelingan qandaydir biror qattiq, suyuk, gazsimon narsa bilan qon tomirlarni tiqilib qolishi tushuniladi. Biror organ qismiga arterial qon etarli miqdorda etib kelmasa, unda ishemiya deb ataladigan kam qonlik ro`y beradi. Qon oqishi deb, qonning qon tomiridan atrofdagi muxitga chiqishiga aytiladi. Qonning cheklanib to`planishi gemotoma deyiladi. Shish deb, suyuqlikning to`qima orasiga yig’ilishiga aytiladi. Atrofiya deb, normal kattalikda bo`lgan organlar xajmini kichrayishiga aytiladi. Gipertrofiya deb, organ yoki bir qismi xajmining kattalashuviga aytiladi. Ayrim xujayralar to`qimalar organning bir qismi yoki bir butun organning ulishi nekroz deb ataladi. Yalliqlanish deb, organizmning kasallik qo`zg’atuvchi turli ta`sirlarga nisbatan reaktsiyaga aytiladi. Isitma deb, organizmning biror ta`surotga nisbatan ko`rsatgan umumiy reaktsiyasiga aytiladi. Bu reaktsiya o`z navbatida tana xaroratining ko`tarilishi va issiqlik regulyatsiyasining buzilishidan iborat.
Turli kasalliklar insoniyatga qadim zamonlardan ma`lum bo`lgan. Ular bizning davrimizgacha etib kelgan qadimiy yodgorliklarda yozib qoldirilganligi ma`lum. Qadimgi kitoblarda faqat kasalliklarni davolashgina emas, balki ularni kelib chiqishini o`rganish xaqidagi ma`lumotlarni ham topsa bo`ladi. Kasalliklarni umumiy moxiyati va ularning rivojlanish konuniyatlarini o`rganishni o`z oldiga maqsad qilib qo`ygan fan «Patologiya» (grekcha «Patos» kasallik «logos» fan demakdir) nomini olgan.
Patologiya tirik tabiatdagi normadan chiqqan barcha xodisalarni o`z ichiga oladi. Bunday o`zgarishlar xaddan tashqari turli-tuman formada bo`lganligi sababli patologiyaning mazmuni ham juda keng va xilma-xildir. Shu sababli patologiya bir qancha qismlarga bo`linadi: Umumiy potologiya, xususiy patologiya, patologik fiziologiya, patologik gistologiya va patologik anatomiya.
Xususiy patologiya – ayrim kasalliklar va ularning hamma belgilarini tekshirish bilan shug’ullanadi. Kasal organizmning funktsiyasini o`rganish patologik fiziologiyaning vazifasiga kiradi. Funktsiyaning buzilishi odatda. paydo bo`lgan kasallikning dastla6ki belgisi bo`ladi va sog’ayishga qadar saqlanib qoladi.
Umumiy patologiya- turli patologik protsesslarning umumiy xususiyatlarini o`rganish va barcha patologik protsesslar rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini aniqlash bilan shug’ullanadi. Tibbiyotda qo`llaniladigan ba’zi atamalar.
Patologik gistologiya – anatomiyaning muxim qismi bo`lib. to`qimalardagi o`zgarishlarni mikroskop orqali aniqlaydi.
Patologik anatomiya- patologiyaning kasallik tufayli organlar. to`qimalar va xujayralar tuzilishidagi o`zgarishlarni tekshiradigan fandir.
