Maktabgacha tarbiya muassasalari, lagerlar va o`quv yurtlarida vrach nazorati.
Maktabgacha tarbiya muassasalari, lagerlar va o`quv yurtlarida vrach nazorati. Maktabgacha ta`lim muassasalarida, lagerlarda va o`quv yurtlarida vrach nazorati doimiy ravishda olib boriladi. Buni amalga oshirishda tibbiyot xodimlari tomonidan yil davomida 2 marta yoki xar 6 oyda bir marta to`liq tibbiy ko`rikdan, har bir kishini to`liq tekshiruvdan o`tkaziladi. Bu tekshiruvlarda sub`ektiv (surash) va ob`ektiv (bevosita tekshirish usullari) keng qo`laniladi. Bolalarning o`sishi va rivojlanishini ifodalovchi asosiy ko`rsatkichlardan uning-jismoniy rivojlanganligidir. Bolalarni va o`smirlarni jismoniy rivojlanishi to`g’risidagi ma`lumotlar ularning sog’ligini ko`rsatuvchi muxim belgilardan bo`lib, uning ko`rsatkichlari jismoniy tarbiya bilan shug’ullanish va boshqa omillarga bog’liqdir (iktisodiy tashqi muhit, irsiyat, ovqatlanish va boshqalar). Jismoniy rivojlanishni baholash uchun antropometrik ko`rsatkichlar aniqlanadi, bunga; -o`lchov ko`rsatkichlariga qarab (somotometrik) baholash (vazni, bo`y uzunligi, ko`krak qafasining kengligi va xokazo);
- fiziologik ko`rsatkichlarga qarab (fiziometrik) baholash (o`pkaning tiriklik sig’imi, qo`l va bel mushaklarining kuchi, yurak, qon-tomir ko`rsatkichlari va xokazo);
- tashqi ko`rinishga qarab (somotoskopik) baholash (organizmni tashqi ko`rinishini belgilovchi umurtqa pog’onasining rivojlanishi yog’ qatlamlarining miqdori, tovonning ko`rinishi, jinsiy rivojlanish belgilari va boshqalar kiradi.
Tekshirishda xar bir organlar sistemalariga xos bo`lgan tekshiruv uslublari bilan nazorat amalga oshiriladi.
Bizga ma`lumki yosh xususiyatlarni bolalarda ta`lim tizimiga asosan quyidagi davrlarga bo`lish mumkin:
- Maktabgacha tarbiya yosh xususiyati. Bu 1 yoshdan boshlab 6-7 yoshgacha davrni o`z ichiga oladi.
- Boshlang’ich ta`lim yosh xususiyatlari, u 1-4 sinflarni o`z ichiga oladi yoki 7-11 yoshli o`quvchilar kiradi.
- Umumiy ta`lim yosh xususiyatlari, unga 5-9 sinflar yoki 12-16 yoshdagi o`smirlik davri kiradi.
Demak, yuqorida ko`rsatilganlar bolalik va o`smirlik davrlariga kiradi. Bolalar bilan jismoniy tarbiya darslarini amalga oshirayotganda quyidagilarni hisobga olinmog’i lozim. Bizga ma`lumki, organizmni rivojlanishi to`lqinsimon bo`lib har bir yosh davri o`z xususiyatiga egadir. Bo`yni o`sishi bir xilda amalga oshmaydi. U 7-10 yoshda sekinlashgan bo`lib, 11-12 yoshli qiz bolalarda va 1314 yoshda esa o`g’il bolalarda tez o`sish bilan amalga oshadi. Organizmning tez o`sishi jarayoni, ularda tana vaznini kamayishiga to`g’ri keladi va o`sishni kamayishi davrida vaznni oshishi vujudga keladi. Maktabgacha tarbiya muassasalari, lagerlar va o`quv yurtlarida vrach nazorati.